Staropolski gąszcz smakuje genialnie i pasuje do wszystkiego. Tylko 2 składniki i przyprawy
W tym artykule:
Mało kto słyszał o przysmaku jakim jest gąszcz, a to staropolski przepis, który zdecydowanie warto znać i stosować na co dzień w kuchni. Taki smakołyk robi się bowiem banalnie prosto, a gotowe smarowidło genialnie sprawdza się jako dodatek niemal do wszystkiego. Poznajcie więc tę starą recepturę i zobaczcie, jak przygotować ją krok po kroku oraz z czym podawać gotowy gąszcz.
Co to jest gąszcz?
Nazwa gąszcz staropolski nie mówi nam zbyt wiele, a dawniej ten przysmak jadało się na wiele sposobów. Co to jest gąszcz? To nic innego jak średniowieczna wytrawna konfitura, którą przygotowywało się na bazie przeróżnych produktów. Dzisiaj tego typu smarowidła nazywamy po prostu chutneyem i serwujemy je jako dodatki do serów czy kanapek. Takie smarowidła idealnie sprawdzą się jednak także jako dodatek do smażonych i pieczonych mięs, choć można je również z powodzeniem serwować do ryb.
Choć chutney kojarzy się głównie z kuchnią brytyjską, to przepis ten pochodzi z kuchni indyjskiej. My jednak również znaliśmy gąszcz już wiele lat temu, bo receptura ta pojawiła się w nastarszej polskiej książce kucharskiej autorstwa Stanisława Czernieckiego. Oto oryginalny przepis na gąszcz, pochodzący z "Compendium ferculorum":
Spoſob robieniá Gąſzczu
POſpolita vmieiętność ieſt robienia Gąſzczu/ iednák żebym w piſaniu ſpoſobow gotowania potraw czego nie opuśćił/ położę ſpoſob táki:
Weźmiy Rożenkow wielkich álbo drobnych/ Cebule álbo Bulwow/ Pietruſzki álbo Marchwie/ Jábłek kwáśnych álbo Chlebá białego/ á ná oſtátek Paſternaku; ochędoż/ wſtaw przeſtrono w garcu/ warz/ á gdy dobrze vwre przebiy przez śito/ a ieżeli gęśćieyſzego potrzeba/ nie liy tey polewki nic w ktorym námieniona Materya wárzona ieſt/ á ieżeli rzedſzego/ przylewáy tyle/ ile potrzeba/ ták będźiesz miał według woli ſwoiey lubo rzedſzy/ lubo gęśćieyſzy Gąſzcz.
Źródło: pl.wikisource.org
Jak zrobić gąszcz staropolski?
Staropolski gąszcz zwykle przyrządzany był na bazie cebuli, rodzynek, czy pasternaku, ale można go zrobić również z pomidorów, a nawet marchewki bądź dyni. Co ciekawe, sprawdzą się tutaj nie tylko warzywa, ale i owoce, bo równie smaczny wychodzi chutney ze śliwek, agrestu czy jabłek, tyle że owoce doprawiamy tu oczywiście na wytrawną nutę.
A jak zrobić chutney, czyli gąszcz? Owoce czy warzywa wystarczy ugotować z octem i przyprawami oraz odrobiną cukru, aby zbalansować ostro-kwaśny smak nutką słodyczy. A jakie przyprawy pasują tu najlepiej? Zwykle w tego typu przepisach pojawiają się takie smaki jak chili, pieprz, szafran, cynamon, kardamon czy imbir.
Sam sposób przygotowania jest banalnie prosty, ale dość czasochłonny, bo aby wytrawna konfitura nabrała właściwej konsystencji, należy gotować ją na małej mocy palnika przez kilka dobrych godzin. Oczywiście w tym czasie zawartość garnka musimy stale mieszać, aby nic nie przywarło do dna i nie dało konfiturze posmaku spalenizny. Zobaczcie więc poniżej dokładny przepis na chutney i spróbujcie przygotować sobie kilka słoiczków tego przysmaku, a z pewnością będziecie chętnie wykorzystywali je przez cały rok.
Zobacz też: Z truskawek zamiast dżemu robię coś lepszego. Zamykam w słoiku i zaskakuję smakiem gości
Gąszcz, czyli chutney z cebuli - przepis
Składniki:
- 2 duże czerwone cebule,
- 3 łyżki cukru,
- 2 łyżki rodzynek,
- kawałek papryczki chili,
- kawałek korzenia imbiru,
- 1 łyżka miodu,
- 2 łyżki octu jabłkowego,
- szczypta suszonego tymianku,
- sól i pieprz do smaku,
- opcjonalnie: 2-3 łyżki czerwonego wytrawnego wina.
Przygotowanie:
- Czerwoną cebulę obierzcie i pokrójcie w kostkę, papryczkę chili drobno posiekajcie, a imbir obierzcie i zetrzyjcie na tarce o małych oczkach.
- Na patelni lub w garnku z grubym dnem wysypcie cukier i podgrzewajcie go aż się skarmelizuje. Następnie do karmelu wrzućcie posiekaną cebulę i smażcie całość przez kilka minut na małej mocy palnika, ciągle mieszając.
- Gdy cebula zmięknie, wrzućcie do niej imbir, rodzynki oraz posiekaną papryczkę chili i krótko przesmażcie całość. Na koniec dolejcie ocet i miód (opcjonalnie dodajcie w tym momencie czerwone wytrawne wino) oraz doprawcie całość do smaku tymiankiem, solą i pieprzem.
- Tak przygotowaną konfiturę z cebuli smażcie jeszcze przez około 30 minut na małej mocy palnika, ciągle mieszając, a następnie przełóżcie ją na gorąco do czystych, wyparzonych słoiczków i dokładnie zakręćcie ich wieczka.
- Gotowy chutney z cebuli w słoikach odstawcie do góry dnem aż do całkowitego wystygnięcia, a potem przechowujcie w chłodnym, ciemnym miejscu.
